Ngày 13/12/2024, tại Trường ĐHKHTN – ĐHQGHN đã diễn ra bài giảng đại chúng về giải Nobel Vật lý năm 2024. Diễn giả của chương trình là GS Trần Thế Truyền, Viện Trí tuệ Nhân tạo Ứng dụng, Đại học Deakin, Úc.
Năm 2024, giải Nobel Vật lý được trao cho hai nhà khoa học John Hopfield (Mỹ) và Geoffrey Hinton (Anh-Canada) với công trình về mạng lưới thần kinh nhân tạo trong bốn thập kỷ qua, và là mở đường cho sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo (AI). Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, hai nhà khoa học đã sử dụng thành công "các công cụ từ vật lý để phát triển các phương pháp nền tảng cho mạng lưới thần kinh nhân tạo".
Trong bài giảng của mình, GS. Trần Thế Truyền đã trình bày một số lý thuyết Vật lý liên quan đến giải Nobel Vật lý năm 2024 và về học máy. Nội dung bài giảng cũng như phần thảo luận nhằm hướng tới trả lời câu hỏi: Liệu các định luật vật lý có thể giải thích không chỉ vũ trụ mà còn cả hoạt động của tâm trí chúng ta không?
GS Truyền là cựu sinh viên hệ cử nhân Khoa học tài năng Vật lý Khoá 1 (K42) Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQGHN. Năm 1999, ông nhận học bổng du học tại ĐH Melbourne và nhận bằng Cử nhân Khoa học từ Đại học Melbourne năm 2001. Ông nhận bằng Tiến sĩ Khoa học Máy tính từ Đại học Curtin năm 2008. Sau khi tốt nghiệp, ông dành một năm làm việc trong ngành công nghiệp, sau đó 3 năm tại Đại học Curtin trước khi chuyển đến Đại học Deakin.
Hiện GS Trần Thế Truyền là Trưởng bộ phận AI, Sức khỏe và Khoa học, Viện AI Ứng dụng, Đại học Deakin. Trong vai trò này, ông dẫn dắt một nhóm nghiên cứu nhằm phát triển trí tuệ nhân tạo và ứng dụng công nghệ này để thúc đẩy các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và y học. Hiện nay, công việc của GS bao gồm nghiên cứu và khám phá phân tử và vật liệu, cũng như phát triển các phương pháp khám phá tự động dựa trên dữ liệu và các cách tiếp cận trí tuệ nhân tạo hướng Vật lý.
Một số hình ảnh trong chương trình Bài giảng đại chúng về giải Nobel Vật lý năm 2024: