Ngày 10/10/2025, GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN – đã tham dự tọa đàm “Hợp tác giáo dục và đào tạo – Cơ hội mở mang tầm nhìn và trí tuệ Việt” do Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) tổ chức. Tại buổi tọa đàm, Giáo sư đã chia sẻ về thực tiễn hoạt động hợp tác quốc tế trong giáo dục và đào tạo của Nhà trường, đồng thời đưa ra một số quan điểm và kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách, phát huy hiệu quả hơn nữa vai trò của hoạt động này trong thời gian tới.
Buổi tọa đàm được tổ chức nhằm thảo luận các giải pháp nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, góp phần thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, hướng tới phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Tham dự chương trình, bên cạnh GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh còn có ông Lê Như Tiến – Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục của Quốc hội.
Quý độc giả có thể nghe lại toàn bộ buổi tọa đàm từ file audio dưới đây, hoặc cùng chúng tôi điểm một số nội dung chính.
Bối cảnh hợp tác quốc tế trong giáo dục tại Việt Nam
Những năm gần đây, cùng với tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng, giáo dục Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ trong hoạt động hợp tác quốc tế ở tất cả các cấp học, từ thành thị đến nông thôn. Nhiều trường phổ thông và tư thục đã hợp tác với các tổ chức, trường học quốc tế đến từ Mỹ, châu Âu, Singapore, Úc, Đan Mạch... để triển khai các chương trình giao lưu, trao đổi học sinh, bồi dưỡng giáo viên, qua đó giúp học sinh nâng cao năng lực ngoại ngữ và hình thành tư duy toàn cầu.
Tại các địa phương, nhiều trường trung học phổ thông cũng đã có giáo viên được cử đi học tập, nâng cao chuyên môn ở nước ngoài, và ngày càng nhiều học sinh giành được học bổng quốc tế. Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Việt Nam hiện đã thiết lập quan hệ hợp tác giáo dục với hơn 100 quốc gia, ký kết hàng trăm thỏa thuận quốc tế và tích cực tham gia các sáng kiến, chương trình kiểm định, đánh giá học sinh quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và uy tín của nền giáo dục Việt Nam.
Hợp tác quốc tế – động lực nâng cao chất lượng đào tạo tại Trường ĐHKHTN
Tại buổi tọa đàm, GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh chia sẻ nhiều thông tin thực tiễn về hoạt động hợp tác quốc tế của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHKHTN), cũng như những định hướng chiến lược của nhà trường trong giai đoạn mới.
“Là một trường đại học nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học cơ bản, công tác hợp tác và hội nhập quốc tế luôn là hoạt động quan trọng và đã diễn ra từ nhiều thập kỷ trước” GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh chia sẻ.
Trong giai đoạn trước đây, khi triển khai hợp tác quốc tế theo đề án Đào tạo theo chương trình tiên tiến tại một số trường đại học Việt Nam giai đoạn 2008-2015, Nhà trường đã triển khai hợp tác với nhiều Đại học uy tín trên thế giới, như University of Washington at Seattle, Brown University, Tufts University, University of Illinois at Urbana Champaign để triển khai đào tạo bậc Cử nhân. Hoặc gần đây hơn là việc liên kết với các đối tác Đại học Toulon, Đại học Rennes 1, Đại học TU Dresden, Đại học Bordeaux 1 để triển khai đào tạo bậc Thạc sĩ. Thông qua các hợp tác này, các chương trình đào tạo của Nhà trường đều được điều chỉnh, cập nhật theo hướng quốc tế hóa, phù hợp chuẩn mực của các trường đại học tiên tiến trên thế giới.
Một số đối tác liên kết đào tạo bậc Cử nhân và Thạc sĩ với Trường ĐHKHTN
Sinh viên khoa Toán - Cơ - Tin học cùng giáo sư từ Đại học Washington, Seattle
Sau giai đoạn gián đoạn vì dịch Covid-19, hoạt động hợp tác quốc tế của trường đã phục hồi mạnh mẽ và tăng trưởng đều hằng năm, đặc biệt trong các lĩnh vực liên kết đào tạo, trao đổi sinh viên – giảng viên, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. “Hoạt động chính bao gồm hợp tác quốc tế trong các chương trình đào tạo và liên kết đào tạo. Hiện trường đang triển khai chương trình liên kết đào tạo Thạc sĩ về Công nghệ Bán dẫn với Đại học Giao thông Dương Minh của Đài Loan (Trung Quốc).”
GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh tham gia ký Bản ghi nhớ hợp tác với Giám đốc Đại học Quốc gia Dương Minh Giao Thông và Hiệu trưởng Trường Quốc tế Công nghệ Bán dẫn.
Nhà trường cũng tích cực đẩy mạnh kết nối để thúc đẩy hoạt động trao đổi cán bộ và sinh viên. “Hoạt động thứ hai là trao đổi cán bộ và sinh viên, có con số tăng trưởng nhanh trong 3 năm gần đây.” Hoạt động trao đổi cán bộ góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, năng lực giảng dạy, kiến thức chuyên môn và nhất là năng lực giảng dạy bằng ngoại ngữ. Sinh viên có thể đi trao đổi ngắn ngày, hay dài ngày hơn với nhiều trường đối tác khác nhau. Thông qua các chương trình trao đổi quốc tế, “các bạn sinh viên của Nhà trường được trải nghiệm, được làm việc trong môi trường quốc tế, trong các phòng thí nghiệm hiện đại, được làm một phần đề tài khóa luận tốt nghiệp hay các môn học thực tập hướng nghiệp”.
Một số hình ảnh sinh viên của Nhà trường tham gia các chương trình trao đổi tại các trường đại học đối tác
Ngoài ra, GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh cũng nhấn mạnh, “Trong các dự án hợp tác quốc tế, Nhà trường có sự tăng cường cả về nguồn lực cơ sở vật chất, năng lực nghiên cứu. Các đề tài các sản phẩm của đề tài đem lại lợi ích cho Việt Nam.” Chẳng hạn, dự án SATREP do Chính phủ Nhật Bản tài trợ đã tạo ra các sản phẩm phục vụ hiệu quả cho công tác đánh giá tác động môi trường tại Việt Nam. Bên cạnh đó, còn có nhiều dự án khác tập trung vào tăng cường năng lực ứng phó với thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu, và nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp,...
Các dự án hợp tác quốc tế góp phần tăng cường và phát huy hiệu quả sử dụng hệ thống trang thiết bị hiện đại của Nhà trường.
Ở chiều ngược lại, “Các hoạt động thu hút các học giả và sinh viên quốc tế cũng được đẩy mạnh, dù con số chưa nhiều như mong muốn, tuy nhiên chúng tôi cũng đang đẩy mạnh trong cái thời gian gần đây.” Nhà trường đẩy mạnh kết nối, mời các chuyên gia, các nhà khoa học đến tham gia giảng dạy, nghiên cứu ngắn và dài hạn tại trường, hướng đến hợp tác nâng cao chất lượng nghiên cứu, cũng như tạo điều kiện để người học của nhà trường có cơ hội tương tác, học tập và làm việc cùng chuyên gia nước ngoài.
GS. Alexey Ustinov – Giám đốc Phòng thí nghiệm Công nghệ Lượng tử Siêu dẫn, Đại học Khoa học và Công nghệ Quốc gia Nga (MISIS), đã trình bày bài giảng đại chúng cho cán bộ và sinh viên của Nhà trường về Giải Nobel Vật lý 2025 với chủ đề “Phần cứng cho máy tính lượng tử.”
Song song với việc thu hút chuyên gia, Nhà trường cũng đẩy mạnh việc thu hút sinh viên quốc tế đến trao đổi, học tập cùng sinh viên của Nhà trường để tạo môi trường quốc tế trong học tập.
Hợp tác với đối tác đẩy mạnh đào tạo liên ngành, thực tập thiên nhiên hiện đang được triển khai tại Nhà trường.
Như vậy, có thể nói hợp tác quốc tế mang lại lợi ích cho cả ba nhóm đối tượng:
- Sinh viên, người học: được trải nghiệm học tập, nghiên cứu trong môi trường quốc tế, rèn luyện kỹ năng ngoại ngữ và tác phong chuyên nghiệp.
- Giảng viên: nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực giảng dạy bằng ngoại ngữ, và kết nối học thuật với các nhóm nghiên cứu quốc tế.
- Nhà trường: nhận được hỗ trợ về thiết bị, công nghệ, phương pháp kiểm định chất lượng và tham gia các dự án nghiên cứu có giá trị ứng dụng cao, phục vụ lợi ích cộng đồng – ví dụ như dự án SP do Chính phủ Nhật Bản tài trợ trong lĩnh vực môi trường.
Các định hướng chiến lược trong Hợp tác quốc tế của Nhà trường
Trường ĐHKHTN bám sát các nghị quyết trọng điểm của Đảng và Nhà nước – đặc biệt là Nghị quyết 57 về đột phá trong khoa học – công nghệ và Nghị quyết 71 về đổi mới căn bản giáo dục – đào tạo.
Mục tiêu là xây dựng mô hình đại học chú trọng đào tạo tinh hoa và tài năng, góp phần nâng cao thứ hạng quốc tế của các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam, đồng thời thực hiện sứ mệnh hội nhập và phát triển bền vững.
Ưu tiên tập trung vào hợp tác, phát triển các lĩnh vực vốn là thế mạnh của Nhà trường, các ngành mà đang có nhu cầu xã hội cao về nguồn nhân lực như Công nghệ bán dẫn, Công nghệ sinh học, Công nghệ Vật liệu, Trí tuệ Nhân tạo, Công nghệ Hóa học, Môi trường hay Khoa học trái đất.
Một số kiến nghị về chính sách đối với Nhà nước
Với bề dày truyền thống đào tạo và mạng lưới hợp tác quốc tế rộng khắp, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên có nhiều lợi thế trong quá trình hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, nguồn lực vẫn là một thách thức lớn, nhất là trong bối cảnh cần đầu tư trọng điểm cho các lĩnh vực STEM – thế mạnh của Nhà trường.
GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh cũng đề xuất Nhà nước cần có chính sách đầu tư tập trung cho các trường đại học trọng điểm và các lĩnh vực mũi nhọn một cách chọn lọc, tránh dàn trải; đồng thời đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong việc mời chuyên gia, ký kết hợp tác và tổ chức hội nghị quốc tế, nhằm giúp các cơ sở giáo dục đại học có thể tập trung hơn vào chuyên môn và nâng cao chất lượng đào tạo.